آیه ۱۲ سوره حجرات

آیه ۱۲ سوره حجرات

مشخصات قرآنی
نام سوره	حجرات
تعداد آیات سوره	۱۸
شماره آیه	۱۲
شماره جزء	۲۶
شماره حزب	۱۰۳
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۱۲ سوره حجرات دوازدهمین آیه از چهل و نهمین سوره قرآن است و از آیات مدنی آن به‌شمار می‌آید. این آیه به پرهیز از سه رذیله اخلاقی (سوءظن، تجسس و غیبت) دستور داده است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ ۖ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا ۚ أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۚ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید، بی‌شک برخی از گمان‌ها گناه می‌باشند و جاسوسی مکنید و برخی از شما برخی دیگر را غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده‌اش را بخورد؟ به یقین که آن‌را ناپسند می‌دارید، و از خداوند پروا دارید، بی‌گمان خداوند توبه‌پذیر و مهربان است»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«ای مؤمنان از بسیاری از گمانها پرهیز کنید، چرا که بعضی از گمانها گناه است، و [در کار دیگران‌] تجسس مکنید، و بعضی از شما از بعضی دیگر غیبت نکند، آیا هیچ کدام از شما خوش دارد که گوشت برادر مرده‌اش را بخورد، که از آن تنفر دارید، و از خداوند پروا کنید که بی‌گمان خداوند توبه‌پذیر مهربان است‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: در ادامه آیه قبل، این آیه به سه حکم اخلاق اجتماعی دیگر اشاره دارد و چنین می‌گوید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان‌ها گناه است. هرگز در کار دیگران تجسس نکنید و هیچ‌کدام از شما دیگری را غیبت نکند. آیا هیچ‌یک از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! به یقین همه شما از این امر کراهت دارید. تقوای الهی، پیشه کنید و از خدا بترسید که خداوند توبه پذیر و مهربان است.» به گفته مکارم، این امور در یکدیگر تأثیر دارند به این ترتیب که گمان بد سرچشمه تجسس و تجسس موجب افشای عیوب و اسرار پنهانی و آگاهی بر این امور سبب غیبت می‌شود؛ لذا اسلام از معلول و علت، از همه آنها نهی کرده است.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره حجرات، چهل و نهمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و ششمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره مجادله و پیش از سوره تحریم نازل شد. از مجموع آیات این سوره، یک آیه (آیه ۱۳) از آن را مکی و الباقی را مدنی دانسته‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.