آیه ۲۲ سوره انبیاء
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | انبیاء | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۱۲ | ||||
| شماره آیه | ۲۲ | ||||
| شماره جزء | ۱۷ | ||||
| شماره حزب | ۶۵ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۲۲ سوره انبیاء، بیست و دومین آیه از بیست و یکمین سوره قرآن است. این آیه را از آیات مکی دانستهاند. قرآن در این آیه «برهان تمانع» را برای نفی خدایان مشرکان و اثبات توحید خداوند یکتا مطرح کرده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
لَوْ كَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا ۚ فَسُبْحَانَ اللَّهِ رَبِّ الْعَرْشِ عَمَّا يَصِفُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«اگر در آسمانها و زمين غير از خداوند معبودها و خداياني وجود داشت، قطعاً آسمانها و زمين تباه ميشدند، پس پاک و منزه است خداوند پروردگار عرش و فراتر است از آنچه بيان ميکنند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«اگر در آن دو خدایان متعددی جز خداوند [یگانه] بود، تباه میشدند، خداوند صاحب عرش از توصیف آنان منزه است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: در ادامه آیات پیشین، در این آیه برای نفی آلهه و نشان دادن توحید خداوند به برهانی به نام «برهان تمانع» استدلال شده است. برطبق متن آیه اگر در آسمانها و زمین خدایی غیر از الله وجود داشت؛ هر دو فاسد میشدند و نظام جهان برهم میریخت. وقتیکه میبینیم کل نظام عالم با هم هماهنگ هستند و ناهمگونی در آن راه ندارد، معلوم میشود که اینها همه از یک مبدء واحد سرچشمه گرفتهاند. چراکه اگر دو یا چند نفر در خلقت و اداره امور عالم دخالت داشتند؛ قطعاً در نظام عالم هستی فساد و ناهمگونیهای فراوانی ایجاد میشد. به گفته مکارم، دانشمندان اینگونه دلیل و برهان را «برهان تمانع» نامیدهاند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره انبیاء، بیست و یکمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، هفتاد و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره ابراهیم و پیش از سوره مومنون نازل شد. از مجموع آیات این سوره، چهار آیه (آیات ۵۲ تا ۵۵) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره انبیاء، دو یا سه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۲: ۱۳۴.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴: ۳۶۰.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۲۳.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۲۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳: ۳۸۰–۳۸۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره انبیاء»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۷۳۸.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
