آیه ۴۸ سوره انبیاء
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | انبیاء | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۱۲ | ||||
| شماره آیه | ۴۸ | ||||
| شماره جزء | ۱۷ | ||||
| شماره حزب | ۶۵ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴۸ سوره انبیاء، چهل و هشتمین آیه از بیست و یکمین سوره قرآن است. این آیه را از آیات مکی دانستهاند. در این آیه به داستان موسی و هارون و اعطای فرقان به آنها و نور و ذکر به پرهیزکاران اشاره شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَىٰ وَهَارُونَ الْفُرْقَانَ وَضِيَاءً وَذِكْرًا لِلْمُتَّقِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و همانا به موسي و هارون فرقان و روشنايي و پندي براي پرهيزگاران داديم»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و به راستی که به موسی و هارون فرقان [تورات] و روشنی بخش و پندآموزی برای پرهیزگاران بخشیدیم»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: از این آیه به بعد به بخشهایی از زندگی پیامبران گذشته اشاره میشود تا بحثهای قبلی درمورد درگیریهای مخالفان با پیامبر اسلام بر اساس مسائل مشترک میان این سرگذشتها روشن و معلوم گردد. براساس متن آیه، خداوند به موسی و هارون دو پیامبر از پیامبران خویش «فرقان» (وسیله تشخیص حق از باطل) بخشیده و «ضیاء» (نور) و «ذکر» (یادآوری) را برای متقین اختصاص داده است. «فرقان» در اصل به معنای چیزی است که حق را از باطل جدا میکند و وسیله شناخت آنهاست. به گفته مکارم درباره اینکه فرقان چیست؟ برخی آن را به تورات و برخی آن را به شکافته شدن دریا برای بنیاسرائیل را احتمال دادهاند. بعضی آن را به سایر معجزات موسی مربوط دانستهاند. «ضیاء» به معنای نور و روشنایی است که از درون چیزی بجوشد؛ گفته شده و در اینجا درباره قرآن، تورات یا معجزات پیامبران صدق میکند. «ذکر» نیز به هر موضوعی گفته میشود که انسان را از غفلت و بیخبری دور کند. این مطلب باز هم درباره کتب آسمانی و معجزات الهی مطرح است و از آثار آنها بهشمار میآید. به باور مکارم، این سه تعبیر پشت سر هم اشاره دارد به اینکه انسان در مسیر هدایت به هر سه نیاز دارد و به ترتیب. ابتدا نیاز به فرقان است تا در دو راهیها راه درست را بیابد و برای ادامه راه نیز به نور و روشنایی محتاج است تا بتواند حرکت کند و در جاهایی که موانعی همچون غفلت وجود دارد با ذکر و یادآوری به رفتن در مسیر ادامه دهد و از راه منحرف نگردد.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره انبیاء، بیست و یکمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، هفتاد و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره ابراهیم و پیش از سوره مومنون نازل شد. از مجموع آیات این سوره، چهار آیه (آیات ۵۲ تا ۵۵) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره انبیاء، دو یا سه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۲: ۱۵۰.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴: ۴۱۳.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۲۶.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۲۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳: ۴۲۲-۴۲۴.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره انبیاء»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۷۳۸.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
