آیه ۱۷ سوره نجم
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | نجم | ||||
| تعداد آیات سوره | ۶۲ | ||||
| شماره آیه | ۱۷ | ||||
| شماره جزء | ۲۷ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۵ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۷ سوره نجم هفدهمین آیه از پنجاه و سومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. آیه اشاره دارد به عدم انحراف چشم و قلب پیامبر اسلام از مقصد (خداوند) و دیدن واقعیات و حقایق هستی که در جریان معراج برای او رخ داد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَىٰ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«دیده(ی پیامبر) منحرف نشد و سرکشی نکرد»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«دیده[اش] کژتابی و سرپیچی نکرد»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند که قرآن در این آیه به عدم انحراف و خطای چشم و قلب پیامبر اسلام در ماجرای معراج اشاره دارد که این سخن گواهی و شاهدی بر صدق دعوت او بهشمار میآید. به گفته مکارم، «زاغ» از ماده «زیغ» به معنای انحراف به چپ و راست و «طغی» (از ماده طغیان) به معنای تجاوز از حد است؛ بنابراین جمله «ما زاغ البصر و ما طغی» دلالت دارد بر این مطلب که چشم پیامبر در آن مشاهده نه به چپ و راست منحرف شده و نه از حد و مقصد خود تجاوز کرده است. او آنچه را مشاهده کرده؛ عین واقعیت و حقیقت بوده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره نجم، پنجاه و سومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، بیست و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره اخلاص و پیش از سوره عبس نازل شد. از مجموع آیات این سوره، یک آیه (آیه ۳۲) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۸: ۲۴۵.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۹: ۳۸.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۲۶.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۲۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۲: ۴۹۶–۴۹۹.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره نجم»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۳۱۱۱.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
