آیه ۱۷ سوره جاثیه
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | جاثیه | ||||
| تعداد آیات سوره | ۳۷ | ||||
| شماره آیه | ۱۷ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۱۰۰ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۷ سوره جاثیه هفدهمین آیه از چهل و پنجمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. اشاره آیه به ششمین نعمتی است که خداوند نصیب بنیاسرائیل نموده بود.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَآتَيْنَاهُمْ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْأَمْرِ ۖ فَمَا اخْتَلَفُوا إِلَّا مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَهُمُ الْعِلْمُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ ۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و در امر (قَدَری) به آنان نشانههایی روشن دادیم پس جز بعد از آنکه دانش یافتند (آن هم) از روی عداوت و حسادت با یکدیگر اختلاف نورزیدند قطعاً پروردگار تو روز قیامت درمیان ایشان دربارهی چیزی که در آن اختلاف میکردند داوری میکند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و از کار [دین] روشنگریها به ایشان دادیم، و اختلاف پیشه نکردند، مگر پس از آنکه علم [وحی] بر ایشان نازل شد، آن هم از روی رشک و رقابتی که در میان خود داشتند، بیگمان پروردگارت در روز قیامت در میان آنان در آنچه اختلاف داشتند، داوری خواهد کرد»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: اعطای بینات از جانب خداوند به بنیاسرائیل ششمین نعمتی است که قرآن از آن نام برده و چنین میگوید: «ما دلائل روشنی از امر نبوت و شریعت در اختیار آنها گذاردیم. آنها اختلاف نکردند مگر بعد از آنکه علم و آگاهی به سراغشان آمد و سرچشمه این اختلاف همان حب ریاست و برتری جویی بود. پروردگار تو روز قیامت در میان آنها درباره آنچه اختلاف نمودند؛ داوری میکند.» به باور مکارم، «بینات» ممکن است اشاره به معجزات روشنی باشد که خداوند به موسی بن عمران و سایر انبیاى بنی اسرائیل بخشید یا اشاره به دلائل و براهین منطقی آشکار و قوانین و احکام متقن. بعضی از مفسران احتمال دادهاند که این تعبیر اشاره به نشانههای روشنی است که خداوند درباره پیامبر اسلام در اختیار آنها گذارد که با آن میتوانستند پیامبر خاتم را همچون فرزندان خود بشناسند. (آیه ۱۴۶ سوره بقره) اما مانعی ندارد که تمام این معانی در آیه جمع باشد. در ادامه آیه، سخن از عاقبت قوم بنی اسرائیل است که سرانجام با کفران نعمت و ایجاد اختلاف، هم عظمت و قدرت خود را در دنیا از دست دادند و هم مجازات آخرت را براى خود خریدند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره جاثیه، چهل و پنجمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و پنجمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره دخان و پیش از سوره احقاف نازل شد. از مجموع آیات این سوره، یک آیه (آیه ۱۴) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره جاثیه، یک آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۶۷۴.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۲۴۶.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۵۰۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۵۰۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۱: ۲۵۲-۲۵۳.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره جاثیه»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۰۰.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
