آیه ۴۰ سوره شوری
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | شوری | ||||
| تعداد آیات سوره | ۵۳ | ||||
| شماره آیه | ۴۰ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۹۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴۰ سوره شوری چهلمین آیه از چهل و دومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. در آیه به این نکته تأکید شده است که در یاری کردن مظلوم نیز نباید از مسیر عدالت خارج شده و به انتقام و کینهتوزی نینجامد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَجَزَاءُ سَيِّئَةٍ سَيِّئَةٌ مِثْلُهَا ۖ فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الظَّالِمِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و کیفر بدی، بدی مانند آن است، پس هرکس گذشت کند و (راه) صلح و صفا پیش گیرد پاداشش بر خداوند است بیگمان خداوند ستمکاران را دوست نمیدارد»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و جزای هر بدی، بدیی همانند آن است، پس هر که عفو و نیکوکاری پیشه کند، پاداش او بر خداوند است، که ستمکاران را دوست ندارد»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن برای اینکه مؤمنان دچار انتقام و کینهورزی و زیادهروی در یاری مظلوم نشوند، شرط زیر را بیان کرده و اینگونه میگوید: «کیفر بدی مجازاتی همانند آن است. هر کس عفو و اصلاح کند، اجر و پاداش او بر خداست. خداوند قطعا ظالمان را دوست ندارد.» به گفته مکارم، جمله پایانی آیه نکاتی را دربردارد: نخست آنکه دستور عفو به خاطر این است که در صورت قصاص و کیفر، گاهی انسان نمیتواند خود را دقیقا کنترل کند، از حد میگذراند و در صف ظالمان قرار میگیرد. دیگر اینکه اگر دستور عفو داده شده نه به معنی دفاع از ظالمان است. چرا که خداوند ظالمان را هرگز دوست نمیدارد، بلکه هدف هدایت گمراهان و استحکام پیوندهای اجتماعی است. سوم اینکه کسانی شایسته عفوند که از ظلم دست بردارند و از گذشته خود نادم گردند و در مقام اصلاح خویش باشند، نه ظالمانی که عفو، آنها را جسورتر و جریتر میکند. لذا عفو و مجازات هر کدام جای ویژهای دارند و کیفر و انتقام در جایی است که ظالم دست از ظلم و ستم خود برندارد و در این موضع عفو کردن، نشانه ضعف است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره شوری، چهل و دومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و دومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره فصلت و پیش از سوره زخرف نازل شد. از مجموع آیات این سوره، چهار آیه (۲۳، ۲۴، ۲۵ و ۲۷) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره شوری، هشت آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۶۰۴.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۷۶.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۸۷.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۸۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۰: ۴۶۵-۴۶۷.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره شوری»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۵۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
