آیه ۴۵ سوره حج
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | حج | ||||
| تعداد آیات سوره | ۷۸ | ||||
| شماره آیه | ۴۵ | ||||
| شماره جزء | ۱۷ | ||||
| شماره حزب | ۶۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴۵ سوره حج، چهل و پنجمین آیه از بیست و دومین سوره قرآن است. این آیه را با اختلاف مدنی یا مکی دانستهاند. در این آیه به چگونگی عذاب کافران در دنیا اشاره شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
فَكَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَاهَا وَهِيَ ظَالِمَةٌ فَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَبِئْرٍ مُعَطَّلَةٍ وَقَصْرٍ مَشِيدٍ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و چه بسيار شهرهايي را درحاليكه (اهلش) ستمگر بودند نابود كردهايم، و (اينك) سقفهايشان بر ديوارهايشان فرو ريخته است، و چه بسيار چاههايي كه بیاستفاده رها گشته است و كاخهاي برافراشته و استواري كه بیصاحب و متروك مانده است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و چه بسیار شهرها را که چون [مردمش] ستمکار بود، نابود کردیم، و سقفها و دیوارهایش فروریخته است، و چه بسیار چاها که بیرونق مانده، و نیز چه بسیار قصر استوار و سر به فلک کشیده»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در آیه مورد بحث، مجازات و عذاب خداوند را اینطور بیان کرده است: «چه بسیار شهرها و آبادیها که ما آنها را هلاک کردیم درحالیکه ظالم و ستمگر بودند، سقفهای خانههایشان بر سرشان خراب شد و چه بسیار چاههای آبی که دیگر کسی نیست از آنها آب بکشد و چه بسیار کاخها و قصرهای مجلل و باشکوهی که ویران شده و صاحبی ندارند.» به گزارش مکارم، در روایتی از جعفر بن محمد و موسی بن جعفر آمده است که منظور از «بئر معطلة» امام خاموش و منظور از «قصر مشید» امام ناطق است. به گفته وی، این تفسیر در حقیقت تشبیهی است از جایگاه امام در جامعه. زمانی که امام در مسند حکومت قرار میگیرد و مانند قصر برافراشته و بلندی از دور و نزدیک همه چشمها را به خود جلب میکند و پناهگاه همه است. اما هنگامیکه از مسند حکومت دور باشد و مردم اطراف او را خالی کنند و نااهلان جای او را بگیرند، بمانند چاه پرآبی است که به دست فراموشی سپرده شده و تشنهکامان از آن بهره نمیگیرند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره حج، بیست و دومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره نور و پیش از سوره منافقون نازل شد. در مدنی یا مکی بودن این سوره اختلاف است. در سوره حج، دو یا سه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۳: ۲۳۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴: ۵۳۷.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۳۷.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۳۷.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۴: ۱۲۵–۱۲۷.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره حج»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۸۶۸.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
