آیه ۳ سوره حج
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | حج | ||||
| تعداد آیات سوره | ۷۸ | ||||
| شماره آیه | ۳ | ||||
| شماره جزء | ۱۷ | ||||
| شماره حزب | ۶۷ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۳ سوره حج، سومین آیه از بیست و دومین سوره قرآن است. این آیه را با اختلاف مدنی یا مکی دانستهاند. این آیه به وضعیت کسانی که در راه خدا مجادله میکنند و پیرو شیاطین هستند؛ اشاره شده است.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطَانٍ مَرِيدٍ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و گروهي از مردم بدون هيچ علم و دانشي دربارة خداوند به مجادله برميخيزند، و از هر شيطان سركشي پيروي ميكنند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و از مردمان کسی هست که درباره خداوند بدون دانش مجادله میکند و از هر شیطان سرکشی پیروی میکند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در این آیه به احوال مردم غافل از قیامت اشاره دارد که از روی نادانی در راه خدا به مجادله میپردازند. برطبق متن آیه، گروهی از مردم دربارهٔ خدا به جدال و بحث روی میآورند؛ آنان گاهی در اصل توحید جدال میکنند، گاه نسبت به قدرت خدا دربارهٔ زنده کردن مردگان بیدلیل ایراد وارد میکنند و … قرآن در ادامه آیه، چنین افرادی را که تابع هیچ علم و منطقی نیستند؛ پیروی هر شیطان سرکش و متمردی میداند. به گفته مکارم، «مَرید» در اصل به معنی سرزمین بلندی است که خالی از هر گونه گیاه باشد و در اینجا منظور از آن، کسی است که عاری از هر گونه خیر، سعادت و نقطه قوت باشد و طبعاً چنین کسی سرکش و متمرد و ظالم و عصیانگر خواهد بود.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره حج، بیست و دومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره نور و پیش از سوره منافقون نازل شد. در مدنی یا مکی بودن این سوره اختلاف است. در سوره حج، دو یا سه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۳: ۲۰۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴: ۴۸۰.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۳۲.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۳۲.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۴: ۱۱–۱۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره حج»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۸۶۸.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
