آیه ۷۳ سوره حج
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | حج | ||||
| تعداد آیات سوره | ۷۸ | ||||
| شماره آیه | ۷۳ | ||||
| شماره جزء | ۱۷ | ||||
| شماره حزب | ۶۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۷۳ سوره حج، هفتاد و سومین آیه از بیست و دومین سوره قرآن است. این آیه را با اختلاف مدنی یا مکی دانستهاند. در این آیه برای نشان دادن باطل بودن بتها و معبودهای ساختگی به یک مثال اشاره شده است. از مشرکان پرسیده میشود: «آیا این معبودها قادر به آفرینش مگسی هستند؟!»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
يَا أَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوا لَهُ ۚ إِنَّ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَنْ يَخْلُقُوا ذُبَابًا وَلَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ ۖ وَإِنْ يَسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَيْئًا لَا يَسْتَنْقِذُوهُ مِنْهُ ۚ ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوبُ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«اي مردم! مثلي زده شده، پس به آن گوش فرا دهيد، كساني را كه به غير از خدا به كمك میخوانيد (و پرستش مینماييد) هرگز نمیتوانند مگسي بيافرينند، هر چند كه همگان (براي آفرينش آن) دست به دست يكديگرند دهند، و اگر آن مگس چيزي را از آنان بربايد نمیتوانند آنرا از او باز پس گيرند، (و برهانند،) هم طالب و هم مطلوب درمانده و ناتوانند»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«ای مردم مثلی زده میشود که به آن گوش فرادهید کسانی که به جای خداوند میپرستید، اگر هم دست یکی کنند، هرگز مگسی را هم نتوانند آفرید، و اگر مگس چیزی از آنان برباید، نمیتوانند آن را از او بازپس گیرند، هم پرستنده و هم پرستیده ناتوانند»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در این آیه برای بطلان عقیده مشرکان چنین میگوید: «ای مردم در اینجا مثلی زده شده است، به آن گوش فرادهید. کسانی را که شما غیر از خدا میخوانید هرگز نمیتوانند مگسی را بیافرینند؛ هرچند که همه برای این کار با هم اجتماع کنند. نه تنها نمیتوانند آن را بیافرینند که حتی قادر به دفع آن هم نیستند و در برابرش عاجز و ناتوانند. به درستیکه هم شما عابدان این بتها و هم این معبودهای شما هر دو گروه ضعیف و ناتوانید.»[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره حج، بیست و دومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، صد و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره نور و پیش از سوره منافقون نازل شد. در مدنی یا مکی بودن این سوره اختلاف است. در سوره حج، دو یا سه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۳: ۲۵۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴: ۵۷۱.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۴۱.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۴۱.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۴: ۱۷۱–۱۷۳.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره حج»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۸۶۸.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
