آیه ۴ سوره زخرف
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | زخرف | ||||
| تعداد آیات سوره | ۸۹ | ||||
| شماره آیه | ۴ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۹۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴ سوره زخرف چهارمین آیه از چهل و سومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید.اشاره آیه به سه وصف از قرآن است: «محفوظ بودن در نزد خدا، بلند مرتبه بودن، حکمت آموز بودن.»
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَإِنَّهُ فِي أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلِيٌّ حَكِيمٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و بیگمان آن در لوح محفوظ به پیش ماست و همانا (آن) والا و حکمتآمیز است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و آن بلندمرتبه و حکمتآمیز است و در امالکتاب در نزد ماست»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: در این آیه قرآن به سه صفت ویژه توصیف شده است: «و آن در کتاب اصلی، در لوح محفوظ نزد ما است که بلند پایه و والا مقام و حکمت آموز است.» اینجا این سوال مطرح است: در آیه که اشاره شده «قرآن در ام الکتاب یا لوح محفوظ در نزد خداوند ثبت است» منظور چیست؟ مکارم در پاسخ چنین آورده است: «واژه (ام) در لغت به معنی اصل و اساس هر چیزی است. بنابر این «ام الکتاب» (کتاب مادر) به معنی کتابی است که اصل و اساس همه کتب آسمانی میباشد و همان لوحی است که نزد خداوند از هر گونه تغییر و تبدیل و تحریفی محفوظ است. این همان کتاب «علم پروردگار» است که نزد او است و همه حقایق عالم و همه حوادث آینده و گذشته و همه کتابهای آسمانی در آن درج است و هیچکس به آن راه ندارد، جز آنچه را که خدا بخواهد افشا کند. لذا این توصیف بزرگی است برای قرآن که از علم بی پايان حق سرچشمه گرفته و اصل و اساسش نزد او است.» در مورد دو وصف دیگر «علی» و «حکیم» نیز آورده است: «برخی مفسران والا و برتر بودن قرآن را به جهت پیشی گرفتن آن بر سایر کتابهای آسمانی و در بالاترین مرحله اعجاز دانستهاند. بعضی نیز مشتمل بودن قرآن بر حقایقی که از فکر بشر فراتر و بیرون است، گفتهاند که به باور مکارم، این دو معنا با هم تضادی ندارند و قابل جمعند. درباره «حکیم» هم معمولا برای شخص بهکار برده میشود ولی از این لحاظ که قرآن خود معلم بزرگ و حکمت آموزی است، این وصف برای آن مناسب و بجاست. همچنین «حکیم» به معنای مستحکم و خلل ناپذیر هم آمده و این مفهوم نیز درباره قرآن صادق و شایسته است و به جهت آنکه تمام این مفاهیم در این واژه جمع است، این تعبیر در اینجا برای قرآن استعمال شده است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره زخرف، چهل و سومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره شوری و پیش از سوره دخان نازل شد. از مجموع آیات این سوره، یک آیه (آیه ۴۵) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره زخرف، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۶۱۶.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۱۱۹.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۸۹.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۸۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۱: ۹-۱۰.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره زخرف»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۰۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
