آیه ۱۳ سوره زخرف
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | زخرف | ||||
| تعداد آیات سوره | ۸۹ | ||||
| شماره آیه | ۱۳ | ||||
| شماره جزء | ۲۵ | ||||
| شماره حزب | ۹۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۳ سوره زخرف سیزدهمین آیه از چهل و سومین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. موضوع آیه هدف نهایی خداوند از خلقت مرکبهاست.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
لِتَسْتَوُوا عَلَىٰ ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا اسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَتَقُولُوا سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَٰذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«تا بر پشت آنها قرار گیرید، و چون بر آن جای گرفتید نعمت پروردگارتان را یاد کنید، و بگویید: پاک و منزّه است خدایی که این را به زیر فرمان ما درآورد بر آن توانا نبودیم»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«که بر پشت آن برآیید و سپس نعمت پروردگارتان را آنگاه که بر آن بر آمدید، یاد کنید و بگویید پاکا کسی که این را رام ما ساخت و ما بر آن توانا نبودیم»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: در این آیه هدف نهایی آفرینش مرکبها (کشتیها و چهارپایان) چنین آمده است: «منظور این است که بر پشت این مرکبها به خوبی قرار گیرید، سپس نعمت پروردگارتان را متذکر شوید و بگویید پاک و منزه است خدایی که اینها را مسخر ما ساخت وگرنه ما توانایی نگهدارى آن را نداشتیم.» به گزارش مکارم، جمله «لِتَسْتَوُوا عَلی ظُهُورِهِ» اشاره به این نکته است که این مراکب را بهگونهای آفریده است که شما میتوانید به خوبی بر آنها سوار شوید و به راحتی به مقصد برسید. همچنین در آیه، دو هدف براى آفرینش کشتیها و چهارپایان بیان شده: نخست یادآوری نعمتهای خداوند به هنگام استقرار بر آنها و دوم منزه شمردن خداوندی كه اینها را مسخر فرمان انسان ساخته است. به گفته مکارم، «مقرنین» (از ماده اقران) به معنای قدرت و توانایی داشتن بر چیزی است. بعضی از لغتشناسان نیز گفتهاند به معنای «ضبط کردن و نگهداری چیزی» میباشد و در اصل به معنی «قرین چیزی واقع شدن» بوده که لازمه آن توانایی بر نگهداری و ضبط آن است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره زخرف، چهل و سومین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، شصت و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره شوری و پیش از سوره دخان نازل شد. از مجموع آیات این سوره، یک آیه (آیه ۴۵) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره زخرف، دو آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۷: ۶۱۹.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۸: ۱۱۹.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۴۹۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۴۹۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۲۱: ۲۰-۲۱.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره زخرف»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۹۰۹.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
