آیه ۷۱ سوره انعام

آیه ۷۱ سوره انعام

مشخصات قرآنی
نام سوره	انعام
تعداد آیات سوره	۱۶۵
شماره آیه	۷۱
شماره جزء	۷
شماره حزب	۲۷
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۷۱ سوره انعام هفتاد و یکمین آیه از ششمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. در آیه به چند استدلال برای نفی عقاید مشرکان اشاره شده است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 قُلْ أَنَدْعُو مِنْ دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنْفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَىٰ أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا اللَّهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّيَاطِينُ فِي الْأَرْضِ حَيْرَانَ لَهُ أَصْحَابٌ يَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنَا ۗ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَىٰ ۖ وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«بگو: آیا جز خدا کسی را بخوانیم که نه سودی به ما می‌رساند و نه زیانی، و آیا پس از اینکه خداوند ما را هدایت کرده است به عقب باز گردیم؟ مانند کسی که شیاطین او را سرگردان و حیران به دنبال خود می‌کشند؟ برای او دوستانی است که او را به‌سوی هدایت فراخوانده و می‌گویند: به‌سوی ما بیا، بگو: همانا هدایت واقعی هدایت خدا است و به ما دستور داده شده است که تسلیم پروردگار جهانیان باشیم»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«بگو آیا به جای خداوند چیزی را بپرستیم که نه سودی به ما می‌رساند و نه زیانی، و آیا بعد از آنکه خداوند هدایتمان کرد از عقیده خود بازگردیم، همانند کسی که شیطان راهش را زده باشد، که در بیابان [سرگشته و] حیران ماند و یارانی داشته باشد که او را به هدایت بخوانند [و به او گویند] به سوی ما بیا، بگو بی‌گمان هدایت، بخوانند [و به او گویند] به سوی ما بیا، بگو بی‌گمان هدایت، همان هدایت الهی است، و به ما فرمان داده شده است که در برابر پروردگار جهانیان تسلیم باشیم‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: قرآن برای پاسخ به مشرکانی که اسلام را نمی‌پذیرفتند و اصرار داشتند پیامبر به آنها بپیوندد؛ چند استدلال را مطرح می‌کند تا نشان بدهد که باورهای آنان باطل و خالی از حقیقت است. ابتدا در جمله اول به پیامبر دستور می‌دهد که به آنها بگوید: «آیا ما چیزی را شریک خداوند قرار بدهیم که نه سودی برای ما دارد و نه زیانی که از زیان و ضررش بترسیم.» به گفته مکارم، این مطلب نشان‌دهنده این نکته است که معمولاً کارهای انسان‌ها یا به خاطر جلب منفعت است یا به جهت دفع ضرر؛ بنابراین هیچ‌گاه شخص عاقل کاری را انجام نمی‌دهد که این دو عامل در آن نباشد. در استدلال دوم قرآن می‌گوید: «بازگشت به سوی بت‌پرستی بازگشت به عقب و از هدایت به سمت گمراهی رفتن است که این کار نیز بر خلاف قانون تکامل است.» سپس مثالی را برای آن بیان می‌کند. در این مثال بازگشت از توحید به شرک همانند آن کسی دانسته شده که در بیابان بر اثر وسوسه‌های شیطان راه مقصد را گم کرده و در حالیکه دوستانش فریاد می‌زنند که به سوی آنها بازگردد؛ سرگردان و حیران است و قادر بر تصمیم گرفتن نیست. در پایان آیه هدایت تنها به دست خدا دانسته و وظیفه انسان‌ها را تسلیم شدن در برابر پروردگار جهانیان برشمرده است. این جمله نیز دلیل دیگری برای نفی شرک و مشرکان است که تأکید دارد به اینکه بت‌ها در ایجاد و اداره این عالم هیچ نقشی ندارند.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره انعام، ششمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، پنجاه و پنجمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره حجر و پیش از سوره صافات نازل شد. از مجموع آیات این سوره، نه آیه از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در نقلی دیگر، تمام آیات سوره انعام به یکباره و در مکه نازل شده است. در سوره انعام، نه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.