آیه ۱۶۵ سوره انعام
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | انعام | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۶۵ | ||||
| شماره آیه | ۱۶۵ | ||||
| شماره جزء | ۸ | ||||
| شماره حزب | ۳۰ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۱۶۵ سوره انعام صد و شصت و پنجمین آیه از ششمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. اشاره آیه به اهمیت مقام و موقعیت انسانها در روی زمین و در پیشگاه خداوند است. در حقیقت هدف قرآن از بیان این مطلب آن است که انسان ارزش خود را به عنوان برترین موجود جهان در عالم خلقت بشناسد تا در برابر سنگ و چوب و بتهای گوناگون سجده نکند و اسیر آنها نباشد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَهُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلَائِفَ الْأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ ۗ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَحِيمٌ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و او خدایی است که شما را جانشینانِ در زمین قرار دادهاست، و برخی را بر برخی دیگر درجاتی بالاتر برد تا شما را در آنچه که به شما دادهاست بیازماید همانا پروردگارت زود کیفر است و همانا او آمرزنده و مهربان است»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و او کسی است که شما را جانشینان [الهی] بر روی زمین برگماشت، و بعضی را بر بعضی دیگر به درجاتی برتری داد تا شما را در آنچه به شما بخشیده است بیازماید، بیگمان پروردگارت زودکیفر و همو آمرزگار مهربان است»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در آخرین آیه این سوره، به اهمیت مقام انسان و جایگاه او در عالم هستی اشاره دارد و چنین میگوید: «او کسی است که شما را جانشینان و نمایندگان خود در روی زمین قرار داد و بعضی از شما را بر بعضی دیگر درجاتی برتری داد تا به این وسیله شما را بیازماید. پروردگار تو در برابر آنهایی که در آزمایش آنچه به آنها عطا شده شکست بخورند، «سریع العقاب» و در برابر آنها که درصدد جبران و اصلاح کار خود هستند؛ آمرزنده و مهربان است.» به گفته مکارم، در حقیقت هدف قرآن از بیان مقام انسان و جایگاه او در زمین، آن است که انسان ارزش خود را به عنوان برترین موجود جهان در عالم خلقت بشناسد تا در برابر سنگ و چوب و بتهای گوناگون سجده نکند و اسیر آنها نباشد. نکته دیگر آیه نیز این است که قرآن در ضمن بیان امتحان و آزمایش انسان، به آزادی او در انتخاب راه درست و نادرست نیز اشاره دارد.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره انعام، ششمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، پنجاه و پنجمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره حجر و پیش از سوره صافات نازل شد. از مجموع آیات این سوره، نه آیه از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در نقلی دیگر، تمام آیات سوره انعام به یکباره و در مکه نازل شده است. در سوره انعام، نه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۱۴: ۱۹۲.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۷: ۵۴۰.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۱۵۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۱۵۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۶: ۶۸–۶۹.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره انعام»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۷۸۲.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
