آیه ۹۵ سوره انعام
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | انعام | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۶۵ | ||||
| شماره آیه | ۹۵ | ||||
| شماره جزء | ۷ | ||||
| شماره حزب | ۲۸ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۹۵ سوره انعام نود و پنجمین آیه از ششمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن بهشمار میآید. در آیه مورد بحث به چندین نشانههای خداوند و دلایل توحید اشاره میشود که تعدادی از آنها در زمین هستند.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
إِنَّ اللَّهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَىٰ ۖ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ۚ ذَٰلِكُمُ اللَّهُ ۖ فَأَنَّىٰ تُؤْفَكُونَ
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«بدون شک خداوند شکافنده دانه و هسته است، زنده را از مرده بیرون میکند، و بیرون کننده مرده از زنده است، این خداست، پس چگونه منحرف میشوید؟!»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«خداوند شکافنده دانه و هسته است، زنده را از مرده بیرون میآورد و بیرون آورنده مرده از زنده است، چنین است خدای شما، چگونه به بیراهه میروید؟»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن برای هشدار دادن و بیدار کردن مشرکان در این آیه به چند نمونه از دلایل توحید و نشانههای خداوند در آسمانها و زمین اشاره دارد. سه قسمت نخست مربوط به زمین که در این آیه به آن پرداخته شده عبارتند از: اینکه خداوند شکافنده دانه و هسته گیاهان در داخل زمین است. همچنین او کسی است که موجود زنده را از مرده و موجود مرده را از زنده بیرون میآورد که اشاره به نظام مرگ و حیات دارد. سپس در آخر آیه به این نکته تأکید میشود که «این است خدای شما که دارای اینچنین قدرت و علمی است. پس چگونه شما با این حال از راه حق منحرف شده و به راه باطل میروید؟!» به گزارش مکارم، در لغت «فالق» (از ماده فلق) به معنی شکافتن چیزی و جدا کردن بعضی از بعض دیگر است. «حب» و «حبة» به معنای دانههای خوراکی مانند گندم و جو میباشد که گاهی به دانههای دیگر گیاهان هم گفته میشود. «نوی» نیز به معنی هسته است. به گفته او، در روایات تفسیری این آیه از امامان اهل بیت چنین آمده است که منظور از حیات و مرگ در این آیه حیات و مرگ معنوی است و اشاره دارد به تولد فرزندانی با ایمان از پدرانی بدون ایمان و به وجود آمدن افراد شرور و آلوده از پدرانی پاک و مؤمن که همه اینها نشانههای عظمت و بزرگی پرودگار هستند. نکته دیگر از این آیه با توجه به فعل «یخرج» این است که همانند اسم فاعل «مخرج» دلالت بر استمرار دارد و نشان میدهد که نظام حیات و مرگ، دائمی و عمومی در جهان هستی است.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره انعام، ششمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، پنجاه و پنجمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره حجر و پیش از سوره صافات نازل شد. از مجموع آیات این سوره، نه آیه از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در نقلی دیگر، تمام آیات سوره انعام به یکباره و در مکه نازل شده است. در سوره انعام، نه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۱۳: ۷۱.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۷: ۳۶۹.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۱۴۰.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۱۴۰.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۵: ۳۵۴–۳۵۷.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره انعام»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۷۸۲.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.
| آیات |
|
|---|---|
