آیه ۱۴ سوره انعام

آیه ۱۴ سوره انعام

مشخصات قرآنی
نام سوره	انعام
تعداد آیات سوره	۱۶۵
شماره آیه	۱۴
شماره جزء	۷
شماره حزب	۲۶
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۱۴ سوره انعام چهاردهمین آیه از ششمین سوره قرآن است و از آیات مکی آن به‌شمار می‌آید. این آیه پاسخی است در برابر باور باطل مشرکان که بتها را پناه‌گاه و تکیه‌گاه خود می‌دانستند و این آیه خداوند (الله) را به عنوان سرپرست، خالق و روزی دهنده موجودات و آفریده‌ها بر روی زمین و آسمان‌ها معرفی کرده است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 قُلْ أَغَيْرَ اللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلَا يُطْعَمُ ۗ قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ ۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«بگو: آیا غیر از خدا را به سرپرستی بگیرم، در صورتی که او آفریننده آسمانها و زمین است و او روزی می‌دهد و روزی داده نمی‌شود؟ بگو: من فرمان داده شده‌ام که نخستین کسی باشم که اسلام آورده است، و هرگز از مشرکان مباش»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«بگو آیا غیر از خداوند را سرور خود گیرم که آفرینشگر آسمانها و زمین است؟ و کسی است که به همگان روزی می‌خوراند و خود روزی نمی‌خورد بگو به من فرمان داده شده است که نخستین کسی باشم که سر [به طاعت و توحید] می‌نهد و [به من گفته شده است که‌] هرگز از مشرکان مباش‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: قرآن در این آیه برای اثبات توحید و مبارزه با شرک به پیامبر اسلام می‌گوید: «به مشرکان و بت‌پرستان بگو آیا غیر خدا را برای سرپرستی خود انتخاب کنم؟! در حالیکه او آفریننده آسمان‌ها و زمین و روزی‌دهنده همه موجودات است، بدون اینکه خودش نیازی به روزی داشته باشد.» به گفته مکارم، «فاطر» به معنای شکافتن است و این معنا دربارهٔ خلقت آسمان‌ها و زمین اکنون با علم روز ثابت شده است. چراکه همه عالم در آغاز به شکل توده واحدی بودند که بر اثر انفجارهای متعدد و پی در پی از هم شکافته شدند و کهکشان‌ها و کرات به وجود آمدند. سپس در ادامه از زبان پیامبر گفته می‌شود که «بنابر فرمان عقل نیز من تنها بر کسی تکیه می‌کنم که آفریننده آسمان‌ها و زمین است و افزون بر آن به وسیله وحی نیز به من دستور داده شده تا از نخستین مسلمانان باشم و از مشرکان نباشم.» به باور مکارم، این نکته اشاره به یک مطلب مهم تربیتی است که هر رهبری باید در انجام دستورات دین خود از همه پیش‌قدم‌تر و اولین مؤمن به آیین خویش باشد.

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره انعام، ششمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، پنجاه و پنجمین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره حجر و پیش از سوره صافات نازل شد. از مجموع آیات این سوره، نه آیه از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در نقلی دیگر، تمام آیات سوره انعام به یکباره و در مکه نازل شده است. در سوره انعام، نه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.