آیه ۱۷ سوره انبیاء

آیه ۱۷ سوره انبیاء

مشخصات قرآنی
نام سوره	انبیاء
تعداد آیات سوره	۱۱۲
شماره آیه	۱۷
شماره جزء	۱۷
شماره حزب	۶۵
اطلاعات دیگر
{{{page}}} آیه قبل	آیه بعد {{{page}}}

آیه ۱۷ سوره انبیاء، هفدهمین آیه از بیست و یکمین سوره قرآن است. این آیه را از آیات مکی دانسته‌اند. در این آیه بیان می‌شود که قصد خداوند از خلقت موجودات و عالم هستی، سرگرمی او به این امر نبوده است.

متن

متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کرده‌اند:

 لَوْ أَرَدْنَا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْوًا لَاتَّخَذْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا إِنْ كُنَّا فَاعِلِينَ  

ترجمه

محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:

«اگر مي‌خواستيم بازيچه‌اي بگيريم قطعاً چيزي مناسب خود انتخاب مي‌کرديم»

بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:

«اگر می‌خواستیم که بازیچه بگیریم، به اختیار خویش می‌گرفتیم که ما کاردانیم‌»

محتوا

مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش می‌کند: قرآن در ادامه آیه قبل که برای آفرینش عالم، هدفی را عنوان کرده بود، در این آیه اهداف نامعقولی همچون سرگرمی خدا به امر خلقت را نفی می‌کند. بنابه متن آیه، هدف از آفرینش سرگرمی خداوند نبوده است که بر فرض محال اگر خداوند خواسته باشد وسیله‌ای برای سرگرمی خود انتخاب کند، چیزی را برمی‌گزید که متناسب با شأن او باشد. به گزارش مکارم، «لعب» به معنای کار بی‌هدف و «لهو» اشاره به هدف‌های نامعقول یا سرگرمی‌های بیهوده است؛ بنابراین آیه این حقیقت را بیان می‌کند که اولا محال است که هدف خدا سرگرمی او باشد و ثانیاً اگر بر فرض هدفش سرگرمی هم بوده باشد، باید سرگرمی را برمی‌گزید که مناسب ذات او باشد. (یعنی از عالم مجردات باشد نه از عالم ماده.)

شأن نزول و ترتیب

به گزارش فرهنگ‌نامه علوم قرآن، سوره انبیاء، بیست و یکمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، هفتاد و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانسته‌اند که پس از سوره ابراهیم و پیش از سوره مومنون نازل شد. از مجموع آیات این سوره، چهار آیه (آیات ۵۲ تا ۵۵) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانسته‌اند. در سوره انبیاء، دو یا سه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کرده‌اند.

پانویس

منابع

• خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگ‌نامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
• رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (رده)
• گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
• طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
• مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.