آیه ۴۷ سوره انبیاء
| مشخصات قرآنی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| نام سوره | انبیاء | ||||
| تعداد آیات سوره | ۱۱۲ | ||||
| شماره آیه | ۴۷ | ||||
| شماره جزء | ۱۷ | ||||
| شماره حزب | ۶۵ | ||||
| اطلاعات دیگر | |||||
|
|
||||
آیه ۴۷ سوره انبیاء، چهل و هفتمین آیه از بیست و یکمین سوره قرآن است. این آیه را از آیات مکی دانستهاند. اشاره آیه به حسابرسی دقیق اعمال در قیامت است که بسیار موشکافانه و عادلانه انجام میپذیرد.
متن
متن آیه را فخر رازی، از مفسران سنی مذهب و محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، چنین گزارش کردهاند:[۱][۲]
وَنَضَعُ الْمَوَازِينَ الْقِسْطَ لِيَوْمِ الْقِيَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا ۖ وَإِنْ كَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَيْنَا بِهَا ۗ وَكَفَىٰ بِنَا حَاسِبِينَ
![]()
![]()
ترجمه
محمدگل گمشادزهی، مترجم سنی حنفی مذهب در ترجمه آیه آورده است:[۳]
«و ما ترازوي عدل و داد را در روز قيامت خواهيم نهاد و کسي هيچ ستمي نميبيند و اگر به اندازۀ دانۀ خردلي (عمل نيک يا بد انجام گرفته) باشد آن را (به ميان) ميآوريم، و بس است که ما حسابرس و حسابگر باشيم»
بهاءالدین خرمشاهی، مترجم شیعه امامی مذهب در ترجمه این آیه آورده است:[۴]
«و ترازوهای راست و درست را در روز قیامت در میان نهیم، و بر هیچ کس هیچ ستمی نرود، و اگر [عملی] هم سنگ دانه خردلی باشد، آن را به حساب آوریم، و ما خود حسابرسی را کفایت کنیم»
محتوا
مکارم شیرازی از مفسران شیعه گزارش میکند: قرآن در آیه موردبحث، به نحوه حسابرسی اعمال در روز قیامت اشاره دارد و میگوید: «ما ترازوهای عدل را در روز قیامت نصب میکنیم. به هیچ کس در آنجا کمترین ظلمی نمیشود. اگر به اندازه یک دانه خردل کار خوب و بدی باشد؛ در آن روز حاضر میکنیم و مورد حساب و کتاب قرار میگیرد. همین قدر کافی است که ما (خداوند) حسابگر اعمال بندگان هستیم.» به گزارش مکارم، «قسط» گاهی به معنای عدم تبعیض است و گاهی به معنای عدالت به طور مطلق که در اینجا معنای دوم مناسب است. همچنین از اینکه «قسط» در این آیه به عنوان صفت برای «موازین» آمده؛ روشن میشود که این ترازوهای سنجش بسیار بسیار دقیق و منظمند که گویا عین عدالت هستند. لذا در ادامه اشاره به عدم کوچکترین ظلم و ستم نسبت به بندگان مطرح شده است. سپس با اشاره به مقدار دانه خردل این نکته یادآوری میشود که حسابرسی آنچنان است که از کوچکترین عمل نیز غفلت نشده و آن نیز مورد محاسبه قرار میگیرد. به گفته مکارم، خردل گیاهی است که دانه سیاه بسیار کوچکی دارد که در حقارت و کوچکی ضرب المثل است. درباره میزان (ترازوی سنجش) نیز در روایات اسلامی آمده است که منظور پیامبران، امامان و نیکان و پاکانی هستند که در پرونده اعمالشان تاریکی و زشتی وجود ندارد. لذا اعمال دیگر افراد نسبت به اعمال آنان سنجیده میشود و آنها در حقیقت معیار و الگوی سنجش در قیامتند.[۵]
شأن نزول و ترتیب
به گزارش فرهنگنامه علوم قرآن، سوره انبیاء، بیست و یکمین سوره قرآن است. این سوره را در ترتیب نزول، هفتاد و سومین سوره نازل شده بر پیامبر اسلام دانستهاند که پس از سوره ابراهیم و پیش از سوره مومنون نازل شد. از مجموع آیات این سوره، چهار آیه (آیات ۵۲ تا ۵۵) از آن را مدنی و الباقی را مکی دانستهاند. در سوره انبیاء، دو یا سه آیه ناسخ یا منسوخ گزارش کردهاند.[۶]
پانویس
ارجاعات
- ↑ رازی، تفسیر کبیر، ۲۲: ۱۴۷.
- ↑ طباطبایی، تفسیر المیزان، ۱۴: ۳۹۸.
- ↑ گمشادزهی، ترجمه معانی قرآن کریم، ۳۲۶.
- ↑ خرمشاهی، ترجمه خرمشاهی، ۳۲۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳: ۴۱۹-۴۲۲.
- ↑ دفتر تبلیغات اسلامی، «سوره انبیاء»، فرهنگنامه علوم قرآن، ۲۷۳۸.
منابع
- خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۹۳). ترجمه قرآن کریم استاد خرمشاهی (به فارسی-عربی). قم: موسسه تبیان.
- دفتر تبلیغات اسلامی (۱۳۸۸). فرهنگنامه علوم قرآن. تهران: دفتر تبلیغات اسلامی.
- رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰). مفاتیح الغیب، تفسیر کبیر. سوم (به عربی). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- گمشادزهی، محمدگل (۱۳۹۴). ترجمه معانی قرآن کریم. به کوشش کتابخانه عقیده. مجموعه موحدین.
- طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۵). ترجمه تفسیر المیزان. ترجمهٔ سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۷۴). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب اسلامیه.